Urszula Pawlicka

Semantyka hipertekstu literackiego

Punktem wyjścia do rozważań nad semantyką cyfrowych form ekspresji literackiej były następujące pytania: jak zmienia się ujęcie semantyki w kontekście tekstu cyfrowego? Jak należy rozpatrywać utwór cyfrowy w odniesieniu do jego budowy polisemiotycznej i multimedialnej? Jaka jest różnica między hipertekstem a hipertekstem literackim? Badaniom poddano utwór cyfrowy w ujęciu strukturalno-semantycznym, po to, by zaprezentować model interpretacyjny literatury elektronicznej. Przedstawiono relacje semantyczne między składnikami budowy hipertekstu, odpowiedzialnymi za mechanizm jego działania, a poziomem semantycznym utworu, odwołując się przy tym do tradycyjnych kategorii literackich, jakimi są narracja, fabuła czy środki artystyczne. Zamierzeniem było zatem wykazanie, że wzajemna interpretowalność działania, formy i znaczenia wynika z warstwy technologicznej (kształtującej strukturę) i tekstowej (semantycznej). Świadomość dwuprzestrzenności projektu cyfrowego decyduje o sposobie jego analizy: odczytywany jest w trakcie procesu nawigacyjnego oraz w kontekście jego programowalności. Zarysowany schemat relacji strukturalno-semantycznej staje się widoczny poprzez zastosowanie narzędzi teoretycznych do odczytania utworu. Autor wykorzystuje Teorię Możliwych Światów (Possible Worlds) do analizy narracji hipertekstu, by nie tylko wykazać adekwatność danego ujęcia, lecz także by przedstawić jak zaadaptowana teoria zmienia się w kontekście tekstu w przestrzeni cyfrowej.

Na podstawie hipertekstu Matrioszka Marty Dzido ukazana została analiza hiperfikcji z punktu widzenia narratologicznego i z perspektywy nowomedialnej. Dwubiegunowe (literackie i technologiczne) spojrzenie pozwala rozpatrywać hipertekst jako narzędzie i system znaczeniowy, jako strukturę i jednocześnie formę wzmacniającą treść.

Hasła kluczowe:
Mapa tekstu: najczęściej użyte terminy